Bactrocera oleae

Zeytin sineği

Genel

Zeytin sineği (Bactrocera oleae), zeytinin en ciddi zararlısıdır. Kanarya Adaları'ndan Hindistan'a, geniş bir dağılıma sahiptir ve bütün Akdeniz bölgesinde yaygındır. Zeytin sineği, 1990'ların sonunda Kaliforniya'ya gelmiştir ve şu anda orada da büyük zarara yol açmaktadır.

Zeytin sineğinin yaşam döngüsü ve görünümü

Ergin zeytin sineğinin uzunluğu 4 ile 5 mm arasında değişir. Baş, toraks ve karın, koyu lekelerle kahverengidir ve toraksın üst ve yanlarında birkaç beyaz veya sarı leke vardır. Kanatlar saydam, koyu damarlı ve yatay konumdadır ve vücuttan uzak tutulur. Yumurtalar zeytin meyvelerine bırakılır ve 0,7-0,8 mm uzunluğunda, beyaz ve opaktırlar. Larvalar sarımsı beyaz, bacaksız sürfeler, en fazla 7 mm uzunluğunda olup, sivri başlara sahiptir. Larvalar, yumurtadan çıktıktan sonra hemen, meyvelerin içinde tüneller açmaya başlar. Çok küçük olduklarından onları görmek zordur. Bir süre beslendikten sonra, özellikle meyve çürümeye başladığında tespit edilmeleri daha kolaydır. Pupa kozası 3,5-4,5 mm uzunluğunda ve sarımsı kahverengidir.

Tarlada, zeytin sineğinin gelişimi ve bunun sonucunda ortaya çıkan tek yıllık nesillerin sayısı, sadece ortam sıcaklığına değil, aynı zamanda zeytin kanopisinin içindeki neme ve mikro iklime ve zeytin meyvesinin mevcudiyeti ve kalitesine de bağlıdır.
Zeytin sineğinin çoğu bölgede, larva besininin (yani zeytin meyvesi) larva gelişimi için en uygun durumda olduğu sonbahar döneminde gelişmeye en iyi adapte olduğu anlaşılmaktadır. Dişilerin cinsel olgunlaşması yaz aylarında yüksek sıcaklıklarla gecikir.
İlkbahar ve yaz nesillerinin larvaları çoğunlukla meyvelerde pupalaşır. Larvalar sonbaharda, aktif olarak meyveleri terk eder ve pupalaşma için toprağa düşer.
Yıl boyunca görülen tipik popülasyon dalgalanması aşağıdaki gibidir: Sinekler ilkbaharda, toprakta kışlayan pupalardan ortaya çıkar ve yumurtalarını zeytinlere bırakır. İlkbaharda özellikle meyvelerde pupalaşan 1-3 nesil vardır. Yaz aylarında havalar daha da ısındığında, yumurtadan yeni çıkan sinekler cinsel açıdan olgunlaşmaz. Sıcaklıkların düştüğü sonbahar aylarına kadar ergin olarak “ortalıkta dolanırlar”. Sonra cinsel olgunluğa erişirler ve 1-2 nesil daha üretmek için yumurta bırakmaya başlarlar. Bahar nesillerinin aksine, sonbahar nesillerinin larvalarının çoğu, pupalaşmak ve pupa olarak kışlamak için yere düşer.

Zeytin sineğinden nasıl kurtulunur?