Genel
Ağaç dip kurdu, Capnodis tenebrionis, özellikle Akdeniz Havzasında erik, şeftali, kayısı vb. gibi sert çekirdekli meyvelerin bir zararlısıdır. Bununla birlikte Antepfıstığında da görülebilir. Erginler ayrıca diğer Rosaceae'lerden ve avokado ve mango gibi subtropikal meyve ağaçlarından beslenir. Böcek Kuzey Afrika, Güney ve Orta Avrupa, Yakın Doğu ve Kara ve Hazar Denizleri çevresinde ortaya çıkar.
Ağaç dip kurdunun yaşam döngüsü ve görünümü
Ergin ağaç dip kurtları basık, kompakt böceklerdir ve parlak gri veya siyah renkte olurlar. Düşük sıcaklıklarda toraks siyah olur, sıcaklık yüksek olduğunda ise grimsidirler ve altı siyah lekeleri vardır. Capnodis tenebrionis yaklaşık 15-25 mm uzunluktadır. Yumurtalar beyaz, oval şekilli ve 1-1,5 mm uzunluktadır. İlk instar larvaları 3-4 mm uzunluğundadır; daha yaşlı larvalar en fazla 70 mm’ye kadar büyür. Larvalar beyazdır ve pronotumun arkasında keskin bir açıyla sivrilen, belirgin bir şekilde segmentli bir vücuda sahiptir. Pronotum çok geniştir ve kahverengimsi bir dorsal plaka ile yuvarlanmıştır. Başta güçlü siyah çenekler vardır.
Erginler ilkbahar ile sonbahar arası herhangi bir zamanda ortaya çıkar. Pupadan ilkbaharda çıkanlar sadece birkaç ay yaşar, yaz aylarında ortaya çıkanlar ise kışlar. İnce dal ve genç dalların kabuğundan beslenirler. Yumurtlama sadece 25ºC'nin üzerinde ve kuru topraklarda meydana gelir. Dişiler genellikle yumurtalarını ağaç gövdesinin dibine yakın bırakırlar. Yeni çıkan larvalar, yumurtadan çıkma alanından 60 cm uzaktaki kökleri bulabilir. Köklere nüfuz eder ve kabuktan beslenirler. Larva gelişimi tarlada 6-18 ay sürer. Larvalar kök ve gövdeleri yiyerek bunların içinde kendilerine yol açar ve bu sırada uzun galeriler oluştururlar; bunlar başlangıçta küçüktür ve larvalar büyüdükçe daha büyük hale gelir ve arkalarında sıkıştırılmış dışkı bırakırlar. Tercih edilen pupalaşma bölgesi gövdenin tabanında bulunur.
Zarar belirtileri
Ağaç dip kurdu sağlıklı görünüme sahip ağaçlara saldırabilir ve onları öldürebilir. Özellikle ılık ve kurak yazlarla karakterize bölgelerde, en fazla yetiştirilen sert çekirdekli meyvelerin ciddi bir zararlısıdır. Genç bir ağacı öldürmek için tek bir larva yeterli olabilir, birkaç tanesi ise ergin bir ağacın ölümüne neden olabilir. Erginler sürgün ve daha küçük dalların kabuğu ile beslenir. C. tenebrionis kaynaklı ağaç ölümü özellikle Güney Avrupa ve Akdeniz bölgelerinde bilinmektedir.
Zarar belirtileri
Fidan/Ağaç dip kurdundan nasıl kurtulunur?
Dip kurduna Capsanem ile biyolojik çözüm. Türkiye'de Capnodis spp. larvasına etkili ve ruhsatlı tek ürün Capsanem'dir.