Ervipar
Genel
Patates yaprak biti (Macrosiphum euphorbiae) Kuzey Amerika kökenlidir, ancak günümüzde bütün dünyaya yayılmıştır. Solanaceae'yi (özellikle patatesi) tercih eden oldukça polifag bir türdür, öte yandan 20'den fazla familyaya mensup 200'den fazla bitki türü üzerinde de teşhis edilmiştir. Seralarda yetişen domates, patlıcan ve gül dahil çeşitli sebze ve süs bitkilerinde kolonize olur.
Patates yaprak biti hakkında
Patates yaprak bitinin yaşam döngüsü ve görünümü
Hem kanatlı hem de kanatsız ergin formları ve renk çeşitliliğine sahip yaprak bitlerinin karmaşık bir yaşam döngüsü vardır. Üreme eşeysiz olduğunda genç yaprak biti gelişmiş nimfler olarak doğar. Derhal bitki öz suyundan beslenmeye başlar ve hızla gelişirler. Üreme eşeyli olduğunda yaprak bitleri kışlayan yumurtalar bırakır. Seralarda üreme, yeni dişi nesilleri üretmeyi sürdüren döllenmemiş doğurgan dişilerle, partenojenez yoluyla da gerçekleşir. Yaprak bitleri erginliğe ulaşmadan önce dört kez deri değiştirir. Her deri değiştirmede beyaz deri dökerek, mahsuldeki varlıklarını ele verirler.
Ergin patates yaprak biti, uzun, yeşil kornikuluslar, uzun bacaklar ve uzun bir kauda içeren büyük, ince bir yaprak bitidir. Erginler genellikle yeşildir ancak gıda kaynağına bağlı olarak (özellikle domateste) pembe veya kırmızı da olabilirler. Kanatlı formların bile kırmızı olması olasıdır.
Dorsal yüzey boyunca uzanan koyu renkte, boyuna bir şeridi olan, uzun kanatsız patates yaprak bitlerinin uzunluğu 1,7 - 3,6 mm arasındadır. Bu şerit yeşil bireylerde koyu yeşil, pembe bireylerde ise koyu kırmızıdır. Bu uzunlamasına şerit, patates yaprak bitine özgü bir özelliktir ve özellikle nimflerde görülür. Olgunlaşmamış bitlerin üzerinde beyazımsı gri mumdan hafif bir toz katmanı vardır. Dokunulduğunda hemen bitkiden düşerler.
Zarar belirtileri
Nimfler ve erginler bitkiden besinleri alır ve büyüme hormonlarının dengesini bozar. Sonuç olarak, bitkinin büyümesini yavaşlatarak yaprakların şeklinin bozulmasına yol açar veya istilanın sezonun yeterince erken dönemlerinde gerçekleşmesi halinde ise genç bitkilerin ölümüne neden olur. Gecikmiş büyüme ve yaprak dökülmesi verimi azaltır.
Bitki öz suyu, şeker bakımından zengindir, bununla birlikte protein içeriği düşüktür. Bu nedenle yaprak bitlerinin yeterli miktarda protein elde etmek için bol miktarda öz su almaları gerekir. Fazla şeker, tatlı öz su şeklinde salgılanır ve mahsulü ve meyvesini yapışkan hale getirir. Siyah küf mantarları (Cladosporium spp.) bu tatlı öz suda gelişir ve bu sırada meyve ve süs bitkilerini kirleterek onları pazara uygun olmayan bir hale getirir. Aynı zamanda, yapraklardaki fotosentez azalır ve bu da üretimi etkiler.