Aphipar
Genel
İpek otu yaprak biti olarak da bilinen zakkum yaprak biti yani Aphis nerii, Apocynaceae ve Asclepiadaceae familyalarında birçok önemli süs bitkisinin ortak zararlısıdır. Genellikle zakkum ve ipek otu (Asclepias sp.) ile beslendiği görülür. Zakkum yaprak biti kozmopolittir ve tüm dünyada tropikal ile sıcak arasındaki sıcaklıkları olan bölgelerde bulunurlar. Muhtemelen, ana konukçu bitkisi zakkumun kökeni olan Akdeniz bölgesinde doğmuştur.
Zakkum yaprak bitinin yaşam döngüsü ve görünümü
Zakkum yaprak biti zorunlu bir partenogenetik türdür; bu nedenle, ergin yaprak bitlerinin hepsi dişidir ve erkekleri yoktur. Ergin dişiler kanatlı ya da kanatsız olabilir. Kanatlı ergin dişiler (alata) sarı ve siyah renklere sahiptir ve kanat damarları koyu renktedir; kanatsız formlar (apteralar) ise sarı renkte olup, kornikulus, anten, bacak ve kaudaları (karın ucu) siyahtır. Nimfler apteralara benzemekle birlikte daha küçüktürler. Uzunlukları 1,5 ile 2,6 mm arasında değişir.
Dişiler doğurgan ve partenogenetiktir; yani yumurta yerine nimf bırakırlar ve yavrular, ergin dişinin klonlarıdır. Nimfler koloniler halinde, bitkinin üzerindeki sürgünlerden beslenir. Nimfler, beş nimf instar devresiden geçer. Normalde kanatsız erginler üretilir; ancak aşırı kalabalık koşullarda ve bitkiler yaşlandığında kanatlı erginler ortaya çıkar. Partenogenetik üreme modu, yüksek doğurganlık ve kısa üreme süresi, istila edilen bitkilerde büyük zakkum yaprak biti kolonilerinin hızla birikmesine olanak sağlar.
Zarar belirtileri
Parlak sarı yaprak bit kolonileri, konukçu bitkilerin sürgünlerinde kolayca görülebilir. Yaprak biti kolonilerinin yol açtığı başlıca zarar, büyük miktarlarda üretilen yapışkan tatlı öz su üzerinde büyüyen is mantarları nedeniyle estetik bir zarardır. Gelişen uçların şekli bozulabilir. Yıl boyunca tekrarlanan yoğun istilalar, bodur bitki büyümesine neden olabilir.
