Tütün tripsi

Genel

Tütün tripsi (Thrips tabaci) tüm dünyaya yayılmıştır. Açık alanda birçok bitkide görülmekte olup, özellikle soğan, pırasa ve seralarda su kabağı, domates, dolmalık biber, patlıcan, gül, krizantem, gerbera, karanfil, çiçek soğanları ve diğer birçok bitkide görülür.

Tütün tripsinin yaşam döngüsü ve görünümü

Tütün tripsi (Thrips tabaci) altı evrede gelişir: yumurta, iki larva dönemi, prepupa, pupa ve son olarak ergin böcek.

Tütün tripsinin (Thrips tabaci) yumurtaları yapraklar, çiçek taç yaprakları ve sapların yumuşak kısımları içine bırakılır. Yumurtalar bitki dokusu içine testere benzeri bir yumurtlama aygıtı kullanılarak bırakılır. Larvalar açık yeşil ile sarımsı yeşil arası değişen renklerde olup başları büyük ve gözleri parlak kırmızıdır. Ergin tripsin rengi besin kaynağına bağlı olarak değişir.

Tütün tripsi (Thrips tabaci) çoğunlukla toprağın içinde pupalaşmakla birlikte, pupalar yaprakların üzerinde, çiçeklerin içinde veya diğer korunaklı yerlerde de görülebilir. Prepupa ve pupa dönemleri, gelişmekte olan kanat yumrularından tespit edilebilir. Prepupa ile kıyaslandığında, pupanın kanat yumruları daha uzun ve daha gelişkin, başın üzerindeki geriye doğru kavisli antenleri ise daha uzundur. Prepupa ve pupa dönemleri beslenmezler ve sadece rahatsız edildiklerinde hareket ederler.

Zarar belirtileri

Tripsler, yüzey doku hücrelerini delerek hücre içeriğini emmek ve çevre dokuların ölmesine neden olmak suretiyle bitkilere zarar verir. Yapraklar üzerinde bu nedenle oluşan gümüş grisi lekeler ve dışkılarının neden olduğu siyah noktalar bu zararlının varlığının göstergeleridir. Klorofil kaybı bitkinin yaşama gücünün azalmasına neden olur. Saldırı ciddi boyuta ulaştığında yapraklar kuruyabilir.

Tütün tripsi (Thrips tabaci) çoğunlukla ana yaprak damarları etrafında görülmekte olup, zarar en bariz şekilde bu damarların birleştiği noktalarda gözlenir. Meyve zararı, örneğin hıyarda, sadece mahsul ağır saldırıya uğramışsa görülür. Tütün tripsi (Thrips tabaci), kimi ülkelerde domates lekeli solgunluk virüsünün en önemli taşıyıcısı olarak gösterilmektedir.