Genel
Fusarium, birçok türü olan toprak kaynaklı bir mantar grubudur. Fusarium yaygındır ve bir dizi konukçu mahsulü enfekte edebilir. Birçok türü zayıf patojen olarak değerlendirilir ve bu türler sadece yaralı veya stresli konukçu bitkileri enfekte edebilir.
Fusarium başak yanıklığı veya uyuzunun yaşam döngüsü ve görünümü
Çoğu Fusarium türü sadece eşeysiz sporlar oluşturur. Bazı türler askospor da oluşturabilir. Genellikle, çoğu Fusarium türlerinin yaşam döngüsü birbirine benzer. Fusarium toprak içinde ve enfekte bitkilerin kalıntıları üzerinde klamidospor (kalın duvarlı miselyum hücreleri) veya miselyum olarak uzun yıllar kışlayabilir. Tohumların, sera yapıları, alet ve makinelerin üzerinde hayatta kalması da mümkündür. Birincil enfeksiyon ya tohumla taşınır ya da kök bölgesinde kök uçları veya küçük yaralarda, örneğin kazık kökten bir yan kökün çıktığı noktada enfeksiyon şeklinde ortaya çıkar.
Gibberella zeae (Fusarium graminearum) kışı mahsul kalıntıları üzerinde klamidospor ve askospor halinde geçirebilir. Birincil enfeksiyon bu inokulum veya enfekte tohumlar yoluyla gerçekleşir. Enfekte tohum iyi çimlenemez ve fideler ölür; bunun sonucunda mahsul yoğunluğu düzensizleşir. Bitki dibi, ya fidenin enfekte oluşu ya da kışı geçiren inokulumun dibi doğrudan enfekte etmesi nedeniyle enfekte olur. Enfekte dip üzerinde hastalığın daha da yayılmasına yol açan konidyumlar gelişir. Gibberella zeae (Fusarium graminearum) özellikle daha yaşlı ve alt kısımlardaki yaprakları etkiler. Sporlar, sıçrayan yağmur damlaları veya rüzgar aracılığıyla yukarı, başaklara doğru yayılır. Enfekte başaklar üzerinde, hastalığın daha da yayılmasına yol açabilecek tipik pembe sporlar gelişir. Gibberella zeae (Fusarium graminearum) askosporları 4-35°C arası sıcaklıklarda çimlenir ve ideal sıcaklık seviyesi 25 ile 28°C arasıdır. Çimlenme sadece %80 ve üzeri bağıl nemde (RH) gerçekleşir. Sıcak (25-30°C) ve nemli (%85 üzeri RH) koşullar enfeksiyon olasılığını artırır.
Zarar belirtileri
Fusarium mantarları, buğday ve benzeri tahıllarda vasküler solgunluk, kök çürüklüğü, dip ve gövde çürüklüğü, yaprak lezyonları, meyve çürüklüğü ve buğday ve benzeri tahıllarda Fusarium başak yanıklığı (ör. buğday Fusarium başak yanıklığı) ve hasat sonrası çürümeye neden olur.
Zarar belirtileri
Fusarium başak yanıklığı veya uyuzu nasıl önlenir?
- Mahsul kalıntılarını ortadan kaldırın veya imha edin
- Dirençli çeşitler kullanın
- Temiz çoğaltma malzemeleri kullanın (tohuma sıcak su uygulaması etkin biçimde yapılabilir)
- Seranızda temiz malzeme kullanın
- Seralarda aletleri, makineleri ve sulama suyunu dezenfekte edin
- Bitkilerde stresi önleyin
- Toprakta yeterli drenaj olmasını sağlayın
- Azotu amonyak formunda değil nitrat formunda uygulayın
- Hasat sırasında ve hasat sonrası depolamada zararı önleyin ve mahsule bağlı olarak hasat sonrasında yara iyileşmesini hızlandırın
Bitki potansiyeli ve mahsul direncini optimize ederek bitki hastalıklarını önleyin