Aphipar
Genel
Pamuk yaprak biti (Aphis gossypii) 700'den fazla bitki türünde bulunan son derece polifag bir yaprak bitidir. Bu yaprak bitinin saldırdığı mahsul bitkileri arasında pamuk, turunçgiller, kahve, kakao, patlıcan, salatalık, kavun, biber ve krizantem ve kalanşo gibi birçok süs bitkisi bulunur. Pamuk yaprak biti (Aphis gossypii) dünyanın dört bir yanına dağılmıştır ama daha sıcak bölgeleri tercih eder. 1980'lerin sonlarından bu yana seralarda özellikle hıyarda etkili bir zararlı olmuştur.
Pamuk yaprak biti hakkında
Pamuk yaprak bitinin yaşam döngüsü ve görünümü
Hem kanatlı hem de kanatsız ergin formları ve renk çeşitliliğine sahip yaprak bitlerinin karmaşık bir yaşam döngüsü vardır. Seralarda üreme, yeni dişi nesilleri üretmeyi sürdüren döllenmemiş doğurgan dişilerle partenojenez yoluyla gerçekleşir. Yaprak bitleri erginliğe ulaşmadan önce dört kez deri değiştirir. Her deri değiştirmede beyaz deri dökerek, mahsuldeki varlıklarını ele verirler. Pamuk yaprak biti, diğer yaprak bitlerinden, iki kornikulusun (mum borucukları) rengi sayesinde ayırt edilebilir. Bu kornikuluslar, açık sarıdan açık yeşil renge kadar değişebilen vücut renginden bağımsızdır ve uç kısımları siyahtır. Vücut rengi ise, sıcaklığa, besin kaynağına ve popülasyonun yoğunluğuna bağlıdır. Büyük (en fazla 1,8 mm uzunluğunda) bireylerin rengi genellikle koyu yeşil ile siyah arasında değişir; öte yandan son derece kalabalık kolonilerde yüksek sıcaklıkta oluşan yaprak bitleri çok daha küçük (en az 0,9 mm) olup, sarı veya krem renkte olurlar. Pamuk yaprak bitlerinin kırmızı gözleri ve görece kısa antenleri vardır.
Zarar belirtileri
Pamuk yaprak biti (Aphis gossypii) virüs hastalıklarının önemli bir vektörüdür. Bu yaprak biti türü, hıyar mozaik virüsü dahil olmak üzere 50'den fazla farklı virüs bulaştırabilir.
Nimfler ve erginler bitkiden besinleri alır ve büyüme hormonlarının dengesini bozar. Sonuç olarak, bitkinin büyümesi deforme olmuş yapraklar sebebiyle yavaşlar veya zararlı istilası, sezonun yeterince erken dönemlerinde gerçekleşmişse, genç bitkilerin ölümüne neden olur. Gecikmiş büyüme ve yaprak dökülmesi verimi azaltır.
Bitki öz suyu, şeker bakımından zengindir, bununla birlikte protein içeriği düşüktür. Bu nedenle yaprak bitlerinin yeterli miktarda protein elde etmek için bol miktarda öz su almaları gerekir. Fazla şeker, tatlı öz su şeklinde salgılanır ve mahsulü ve meyvesini yapışkan hale getirir. Siyah küf mantarları (Cladosporium spp.) bu tatlı öz suda gelişir ve bu sırada meyve ve süs bitkilerini kirleterek onları pazara uygun olmayan bir hale getirir. Aynı zamanda, yapraklardaki fotosentez azalır ve bu da üretimi etkiler.
